Bo'lim haqida
O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi
- Ushbu Nizom Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “Maktabgacha va maktab taʼlimi sohasida boshqaruv tizimi samaradorligini oshirishning qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida” 2025-yil 19-martdagi PF–51-son Farmoniga muvofiq tuman (shahar) maktabgacha va maktab ta’limi bo‘limi (bundan buyon matnda bo‘lim deb yuritiladi)ning maqomi, asosiy vazifalari, funksiyalari, huquqlari, majburiyatlari va faoliyatini tashkil etish tartibini belgilaydi. Ushbu Nizom tuman (shahar) maktabgacha va maktab ta’limi bo‘limi (bundan buyon matnda - bo‘lim deb yuritiladi)ning maqomi, asosiy vazifalari va funksiyalari, huquqlari va majburiyatlari, shuningdek faoliyatini tashkil etish tartibini belgilaydi.
- Bo‘lim fuqarolarning ta’limga doir konstitutsiyaviy huquqlariga rioya etilishini ta’minlovchi maktabgacha, maktab va maktabdan tashqari ta’lim sohasida davlat siyosatini tegishli tuman (shahar)da amalga oshirish uchun mas’ul bo‘lgan vakolatli davlat boshqaruvi organi hisoblanadi.
- Bo‘lim o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligiga (bundan buyon matnda Vazirlik deb yuritiladi), tegishliligi bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Maktabgachava maktab ta’limi ta’limi vazirligi, viloyat maktabgacha va maktab ta’limi boshqarmasi, Toshkent shahar maktabgacha va maktab ta’limi bosh boshqarmasi (bundan buyon matnda hududiy boshqarma deb yuritiladi)ga bo‘ysunadi va hisobot beradi.
- Bo‘lim o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, Vazirlik va hududiy boshqarmaning Hay’at qarorlari va buyruqlanga, tegishli mahalliy hokimliklarning qarorlariga, boshqa normativ huquqiy hujjatlari, shuningdek, ushbu Nizomga amal qiladi.
- Bo‘lim o‘z faoliyatini davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, huquqni muhofaza qiluvchi organlar, mahalliy davlat hokimiyati organlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, jamoat birlashmalari va boshqa tashkilotlar bilan o‘zaro hamkorlikda amalga oshiradi.
- Bo‘lim yuridik shaxs hisoblanadi, O‘zbekiston Respublikasining davlat gerbi tasviri va o‘z nomi tushirilgan muhr va blankalarga, mustaqil balansiga, O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi G‘aznachiligining hududiy bo‘linmalarida shaxsiy g‘azna hisob varag‘iga, bank hisob raqamiga ega bo‘ladi.
Bo‘lim vazifalari va funksiyalari
Quyidagilar bo‘limning asosiy vazifalari hisoblanadi:
Vazirlikka va hududiy boshqarmaga yuklangan vazifalar hamda funksiyalar samarali bajarilishini ta’minlashda ishtirok etish;
maktabgacha ta’lim tashkilotlari, maktab va maktabdan tashqari ta’lim muassasalari, faoliyatini tashkil etish sohasida kompleks ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish bo‘yicha sektorlar bilan o‘zaro hamkorlik qilish;
tasarrufidagi davlat va nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari, davlat umumiy o‘rta va maktabdan tashqari ta’lim muassasalarini yuqori malakali, zamonaviy bilimlarga ega bo‘lgan kadrlar bilan ta’minlanishini muvofiqlashtirish;
maktabgacha ta’lim tashkilotlari, maktab va maktabdan tashqari ta’lim muassasalari o‘quv- metodik faoliyatini muvofiqlashtirish va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish; bolalarni maktabga sifatli tayyorlash masalalari bo‘yicha nodavlat ta’lim muassasalari bilan o‘zaro hamkorlik qilish;
nodavlat ta’lim xizmatlarini ko‘rsatuvchi tadbirkorlarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash; maktabgacha, maktab va maktabdan tashqari ta’lim yo‘nalishlarida tegishliligi bo‘yicha davlat xizmatlari ko‘rsatilishini ta’minlash;
bolalarni har tomonlama intellektual, axloqiy, estetik va jismoniy kamol toptirish uchun shart-sharoitlar yaratish;
bolalarni milliy va umuminsoniy qadriyatlar, insonparvarlik va yuksak ma’naviyat ruhida tarbiyalash, ularning qalbi va ongiga mustaqillik, insonparvarlik an'analariga sadoqat, milliy o‘zlikni anglash g‘oyalarini yanada chuqur singdirish, “Ommaviy madaniyat” ko‘rinishidagi yot g‘oyalarga qarshi immunitetni mustahkamlash choralarini ko‘rish;
maktabgacha ta’lim tashkilotlarini o‘quv-metodik, didaktik materiallar, rivojlantiruvchi o‘yin va o‘yinchoqlar, badiiy adabiyotlar bilan ta’minlash; 3-7 yoshli bolalarni maktabgacha ta’lim bilan bosqichma-bosqich to‘liq qamrab olishni ta’minlash;
davlat xususiy-sheriklik asosidagi ta’lim tashkilotlari faoliyatini tashkil etish yuzasidan tadbirkorlik subektlarini jalb etish bo‘yicha ishlarni tashkil etadi. Pedagoglarni kasbiy faoliyatiga bog‘liq bo‘lmagan turli xil ishlarga jalb qilinishiga yo‘l qo‘yilmasligini ta’minlash;
9-sinf bitiruvchilarini ta’limning keyingi bosqichiga to‘liq qamrab olish, ularning umumiy o‘rta ta’lim muassasalari l0-sinfida yoki o‘zlari tanlagan akademik litsey yoki kasb-hunar maktablarida o‘qishlarini davom ettirishlarini ta’minlash;
maktab ta’limi tizimida kasb-hunarga yo‘naltirish va psixologik-pedagogik xizmat ko‘rsatish, ilg‘or tajribalarga asoslangan kasb-hunarga yo‘naltirishning zamonaviy shakl va uslublarini joriy etish;
o‘quvchi-yoshlarning psixologik salomatligini muhofaza qilish, ularning barqaror ijtimoiy va intellektual rivojlanishini ta’minlash;
o‘quvchilarni ijtimoiy reabilitatsiya qilish, turli xil zo‘ravonlik ko‘rinishlarining oldini olish, suitsidal holatlarga moyilligi bo‘lgan o‘quvchilarni barvaqt aniqlash va ularga ijtimoiy psixologik yordam ko‘rsatish;
maktabgacha va maktab ta’limi tizimida inklyuziv ta’lim uchun shart-sharoitlar yaratish, ta’lim oluvchilar uchun psixologik-pedagogik qo‘llab-quvvatlash;
inklyuziv ta’limning metodik ta’minotini (dasturlar, rahbar, pedagog va mutaxassislarga metodik tavsiyalar va boshqalarni) ishlab chiqishda ishtirok etish hamda takomillashtirib borish bo‘yicha takliflar berish;
inklyuziv sharoitlarda ta’lim oluvchilarni ijtimoiy-psixologik qo‘llab-quvvatlash ishlarini tashkil qilish; inklyuziv ta’lim tizimi joriy qilingan umumta’lim muassasalari, ularda ta’lim olayotgan o‘quvchilar to‘g‘risida ma’lumotlar bazasini yaratish va uni doimiy yangilab borish;
inklyuziv ta’limni rivojlantirish masalalari bo‘yicha o‘quv-seminarlarni tashkil etish; tuman (shahar) darajasidagi byudjetdan moliyalashtiriladigan maktabgacha ta’lim tashkilotlari, maktab va maktabdan tashqari ta’lim muassasalari xarajatlarini moliyalashtirishni, ularda buxgalteriya hisobi va hisoboti yuritilishini tashkil etish;
markazlashtirilgan moliya-buxgalteriya xizmati tomonidan qamrab olingan maktabgacha va umumta’lim ta’lim tashkilotlarining xarajatlar smetalari, shtatlar jadvallari va tarifikatsiya ro‘yxatlarini o‘z vaqtida shakllantirilishini, tasdiqlanishini hamda zarur hollarda ularga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilishini ta’minlash;
markazlashtirilgan moliya-buxgalteriya xizmati tomonidan qamrab olingan umumta’lim va maktabgacha ta’lim tashkilotlari xodimlariga ish haqi va unga tenglashtirilgan to‘lovlar to‘lash, shuningdek, homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha nafaqa talabnomalarni o‘z vaqtida taqdim etish va to‘lash.
</p>